Productie verplaatsen naar het buitenland

De kansen en uitdagingen van offshoring

Het verplaatsen van productie naar het buitenland is een strategische zet die voor maak- en procesindustrieën grote impact heeft. In deze blog bespreken we de overweging om (een deel van) hun productie uit te besteden naar het buitenland. De typische stappen bij offshoring en de voor- en nadelen voor maak- en procesbedrijven.

Typische stappen bij het offshoren van productie

Een zorgvuldige planning is cruciaal bij het verplaatsen van productie. Hieronder een stappenplan dat bedrijven doorgaans volgen bij offshoring:

1. Onderzoek eerst of jouw productieproces geschikt is om in het buitenland uit te voeren. Breng in kaart wat je precies wilt offshoren en waarom. Analyseer hoe het product gemaakt wordt en bepaal of de benodigde technische kennis, grondstoffen en infrastructuur beschikbaar zijn in het doelland. Houd rekening met eventuele taal- en cultuurverschillen die het produceren over de grens bemoeilijken en bedenk hoe je je intellectueel eigendom zult beschermen, aangezien IP-bescherming in sommige landen lastiger is. Ook is het verstandig te bepalen welke onderdelen van het proces niet geschikt zijn om uit te besteden. (1)
2. Kies een geschikte locatie en zoek een betrouwbare productiepartner. Beslis of je dichtbij wil verplaatsen of naar een verder gelegen land. Dichtbij biedt voordelen zoals kortere levertijden en kleinere cultuur- en taalverschillen, terwijl offshoring naar verdere lagelonenlanden vaak grotere loonkostenbesparingen oplevert. Weeg deze trade-off goed af, hoewel de loonkosten lager zijn verder weg, nemen de transportkosten en logistieke complexiteit toe. Maak gebruik van professionele netwerken om een partner te vinden. Voer altijd een grondige due diligence uit op potentiële partners: controleer of het bedrijf geregistreerd is, vraag referenties op en overweeg een achtergrondcheck via een handelsinformatiebureau.
3. Voordat je volledig uitbesteedt, is het verstandig om kleinschalig te starten met een pilot. Begin met een proeforder of een beperkte productierun bij de nieuwe partner om de samenwerking, kwaliteit en doorlooptijden te testen. Dit geeft inzicht in eventuele knelpunten voordat je opschaalt. Veel succesvolle trajecten kenmerken zich door eerst een pilotproject te draaien en pas na positieve resultaten verder te gaan met grootschalige productie. (2)
4. Als de pilot succesvol is, sluit je formele overeenkomsten af. Leg alle afspraken schriftelijk vast, zoals kwaliteitseisen, levertijden en prijsafspraken. Bepaal wie de rechten houdt over ontwerpen en technologie, en laat desnoods NDA’s tekenen. Ook aansprakelijkheden bij eventuele productiefouten moeten helder in het contract staan.
5. Als de afspraken rond zijn en de pilot succesvol is, kun je de productie stapsgewijs opschalen. Richt de supply chain in, zoals transport, douaneafhandeling en voorraadbeheer. Let op import- en exportformaliteiten. Als je buiten de EU produceert en goederen invoert, krijg je te maken met douaneaangiften, invoerheffingen en btw. Controleer of er handelsverdragen bestaan die importtarieven verlagen of elimineren voor het land van productie, dit kan aanzienlijk schelen in kosten. Binnen de EU heb je vrij verkeer van goederen, wat logistiek eenvoudiger is. Communiceer intern regelmatig over de voortgang en zorg dat je eigen organisatie goed afgestemd is op de offshore-operatie. Pas als de offshore productie stabiel en volgens verwachting draait, kun je overwegen om het uitbestede volume verder te vergroten.
6. Offshoring is geen eenmalige actie maar een voortdurend leerproces. Evalueer periodiek of de doelstellingen behaald worden. Zo niet, dan moeten zaken worden bijgestuurd. Blijf ook de oorspronkelijke businesscase actualiseren, want omstandigheden veranderen en dat kan betekenen dat offshoring na een paar jaar minder gunstig uitpakt dan aanvankelijk gedacht. In zo’n geval is reshoring een optie en kun je overwegen productie weer terug naar Nederland te halen. (1)

Voordelen van offshoring

Offshoring biedt diverse potentiële voordelen voor bedrijven in de maak- en procesindustrie. We zetten de belangrijkste pluspunten op een rij:

• Lagere productiekosten: De meest voorkomende reden voor offshoring is kostenbesparing. Productie in lagelonenlanden kan de loonkosten drastisch verlagen. Met name arbeidsintensieve werkzaamheden zijn in landen met lagere lonen veel goedkoper uit te voeren dan in Nederland. Daarnaast kunnen ook andere kostenposten lager uitvallen, zo zijn in sommige landen de grondstoffen goedkoper verkrijgbaar of profiteer je van gunstigere fiscale condities. Dit alles kan leiden tot een lagere kostprijs per eenheid. (3)
• Toegang tot schaarse kennis en capaciteit: Offshoring kan helpen om tekort aan personeel of expertise op te vangen. In Nederland kampen industrieën regelmatig met tekorten aan technisch geschoold personeel. In het buitenland kun je soms beschikken over een ruimer of goedkoper arbeidsaanbod in de benodigde disciplines. (4)
• Dichter bij groeimarkten en klanten opereren: Een strategische reden om productie te verplaatsen is om aanwezig te zijn in opkomende afzetmarkten. Door lokaal te produceren kun je beter en sneller inspelen op de vraag in die regio, de levertijden verkorten en transportkosten naar de klant verlagen. Veel multinationals hanteren een volgstrategie. (5)
• Flexibiliteit en schaalvergroting: Door internationale spreiding van je productie krijg je meer flexibiliteit om op of af te schalen in verhouding tot de vraag. In perioden van hoge vraag kun je bijvoorbeeld zowel de thuisfabriek als de offshore-locatie laten draaien en bij terugval kun je capaciteiten herverdelen. Bovendien creëert offshoring vaak ruimte in de thuisfabriek voor andere, hoogwaardiger activiteiten. Je kunt je thuislocatie toespitsen op R&D, prototyping of kleinschalige specialistische productie, terwijl massaproductie elders gebeurt. Dit verhoogt de focus op kerntaken.
• Risicospreiding en ketenversterking: Offshoring kan de bedrijfsrisico’s spreiden. Meerdere productievestigingen in verschillende landen maken je minder kwetsbaar voor lokale verstoringen. In de toeleverketen van hightechbedrijven is gebleken dat toeleveranciers die internationaliseren, weerbaarder worden. Tot slot kunnen bedrijven via buitenlandse vestigingen sneller inhaken op lokale innovaties of partnerships, wat ook een vorm van risicospreiding is. (4)

Uitdagingen en risico’s van offshoring

Tegenover de genoemde voordelen staan belangrijke uitdagingen Men dient zich bewust te zijn van de volgende risico’s en keerzijden van productie verplaatsen:

• Complexere toeleveringsketen: Door productie naar het buitenland te verplaatsen, wordt de supply chain langer en ingewikkelder. Transportafstanden nemen toe, met hogere logistieke kosten en vertragingen als gevolg. (1) Internationaal transport brengt risico’s mee, zoals scheepsvertragingen, douaneformaliteiten of importheffingen die de doorlooptijd en kosten beïnvloeden. Tijdens de COVID-19-pandemie werd pijnlijk duidelijk hoe kwetsbaar lange ketens kunnen zijn. Lockdowns in Azië en verstoorde scheepvaartroutes legden Westerse productielijnen stil toen kritieke onderdelen niet op tijd aankwamen. (5)
• Kwaliteitscontrole en communicatieproblemen: Productie op afstand kan leiden tot uitdagingen in kwaliteitsbewaking. Taal- en cultuurverschillen tussen jouw team en de buitenlandse partner kunnen misverstanden veroorzaken. Bijvoorbeeld, over wat acceptabele kwaliteit is of hoe strikt een procedure gevolgd moet worden, wordt niet overal hetzelfde geïnterpreteerd. Ook kunnen tijdsverschillen communicatie bemoeilijken. Een praktisch gevolg is dat fouten of afwijkingen soms later aan het licht komen en lastiger te corrigeren zijn op duizenden kilometers afstand. Je moet dus investeren in extra kwaliteitscontroles en trainingen.
• Verlies van kennis en intellectueel eigendom: Een van de grootste zorgen bij offshoring is het potentieel weglekken van technologie. Zodra de productie bij een externe partij ligt, bestaat het risico dat waardevolle expertise niet langer binnen de eigen organisatie blijft. Bedrijven houden strategische en gevoelige activiteiten daarom meestal in eigen huis of binnen de eigen groep. (3) (4)
• Minder grip op productie en flexibiliteit: Wanneer de productie wordt uitbesteed, lever je een stuk directe controle in. Je bent afhankelijk van de planning en capaciteiten van de externe partij. Bij onverwachte spoedorders of productaanpassingen kun je niet altijd even snel schakelen als in een eigen fabriek. Deze verminderde wendbaarheid kan nadelig zijn in markten die snelle wijzigingen vereisen. Daarnaast kunnen prioriteitsconflicten ontstaan, want een toeleverancier die voor meerdere klanten produceert, zal niet altijd jouw order bovenaan zetten.
• Verborgen kosten en afnemend kostenvoordeel: Hoewel lagere lonen aantrekkelijk zijn, duiken bij offshoring regelmatig verborgen kosten op. Reiskosten voor management en kwaliteitsinspecties, kosten voor het overbruggen van taalbarrières en vertragingen die tot voorraadbuffering dwingen, al deze factoren kunnen het financiële voordeel verkleinen. Bovendien is het kostenverschil met lagelonenlanden aan het afnemen. Lonen in productielanden als China en Oost-Europa zijn de afgelopen jaren gestegen. (1)
• Geopolitieke risico’s en afhankelijkheid: Ten slotte brengt offshoring geopolitieke onzekerheden met zich mee. Wanneer de productie in het buitenland plaatsvindt, wordt je onderneming gevoelig voor politieke spanningen, handelsconflicten en lokale beleidswijzigingen. Recente voorbeelden zijn bijvoorbeeld, handelsoorlogen met importtarieven, exportbeperkingen op technologie en sancties. (3) In het ergste geval kan een bepaald land besluiten de export van jouw product of essentiële componenten te limiteren. (6)

Gezien bovenstaande voor- en nadelen is het duidelijk dat offshoring beide kanten opwerkt. Succes hangt sterk af van de aanpak en welke activiteiten je verplaatst. Deze keuzes moeten weloverwogen gemaakt worden en de risico’s moeten worden afgewogen tegen de voordelen.

Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Samen onderzoeken we welke keuzes het beste aansluiten bij jouw organisatie en toekomstplannen.