Operations leaders in Brainport
Operations leaders in Brainport: de drijvende kracht achter de maak- en procesindustrie
Brainport Eindhoven staat wereldwijd bekend om zijn hightech maakindustrie en unieke samenwerkingscultuur. Grote spelers als ASML, VDL en NTS vormen hier een ecosysteem waarin complexe producten en machines worden ontwikkeld en geproduceerd. Operations leaders vormen de stille kracht achter het succes van Brainport. In dit artikel belichten we hun cruciale rol, laten we zien hoe koplopers als ASML, VDL en NTS hun operations vormgeven en gaan we in op actuele trends en uitdagingen.
De cruciale rol van operations leaders in Brainport
In de maak- en procesindustrie van Brainport is operational excellence van levensbelang. Operations leaders, zoals operations managers, plantmanagers of COO’s, zijn verantwoordelijk voor het vertalen van hightech innovaties naar efficiënte productie. Ze zorgen dat mens en machine optimaal samenwerken om producten van wereldklasse te leveren, of het nu om chipmachines, precisiecomponenten of logistieke processen gaat. Een sterke operations leader houdt de fabriek draaiende als een geoliede machine. Dit betekent: hoge kwaliteit borgen, doorlooptijden verkorten, kosten beheersen en flexibel inspelen op veranderingen. In een regio die bekendstaat om high-mix, low-volume, high-complexity productie is die wendbaarheid cruciaal. De operations leader is daarmee de spil tussen de strategische ambities van het bedrijf en de realiteit op de werkvloer. (1)
Lessen van Brainport-koplopers: ASML, VDL, NTS
Hoe sturen toonaangevende Brainport-bedrijven hun operations aan? En wat kunnen we daarvan leren? ASML is als wereldmarktleider in chipmachines een goed voorbeeld van hoe vergaande samenwerking in de keten operations kan versterken. Het bedrijf werkt met duizenden gespecialiseerde toeleveranciers. Het samenwerkingsmodel in de Brainport maakt het mogelijk de krachten van meerdere bedrijven te bundelen tot één oplossing. ASML maakt gebruik van het hightech ecosysteem om modules samen te ontwikkelen en bouwen. Voor de nieuwste EUV-machines wordt bijvoorbeeld de complexe Reticle Masking-module in ontwikkeling gemaakt met partners zoals Sioux en Frencken. Volgens Menno Fien (ASML) is de nabijheid van expertise een grote troef. Hij stelt dat R&D en productie altijd op volle toeren draaien en een directe omgeving die dat ondersteunt is geweldig. Door samenwerking spreidt ASML-risico en maakt het elkaar sterker in de regio. (2) Het resultaat is dat ASML op hoge snelheid kan blijven innoveren zonder dat operations een bottleneck wordt.
Een ander voorbeeld is VDL. Met tientallen bedrijven onder één vlag zet VDL in op synergie tussen zijn divisies. Centraal staat een gedeelde operations-aanpak, waarbij best practices, zoals lean manufacturing, en resources over de groep worden gedeeld. Dit zorgt ervoor dat uiteenlopende productielocaties van elkaar leren en snel kunnen opschalen of bijsturen waar nodig. Het resultaat is een wendbare organisatie waarin innovatie in één bedrijfstak snel kan worden door vertaald naar andere takken, zonder de operationele efficiency uit het oog te verliezen. (3)
NTS laat zien hoe belangrijk operationele excellence is voor de hele keten. Het bedrijf bouwt en assembleert zeer precieze mechatronische modules voor OEM’s als ASML. Kwaliteit en flexibiliteit staan daarbij voorop. NTS investeert in schone productieomgevingen en strikte procesbeheersing om aan de extreem hoge eisen van de halfgeleiderindustrie te voldoen. Tegelijk werken multidisciplinaire teams er nauw samen met klanten om ontwerpen snel maakbaar te krijgen. Die combinatie van technisch vakmanschap en nauwe samenwerking in de keten zorgt ervoor dat NTS keer op keer kan leveren. (4)
Digitalisering, AI en personeel: de drie grootste uitdagingen
De wereld van operations staat in Brainport nooit stil. Een operations leader krijgt voortdurend te maken met snelle technologische ontwikkelingen en externe turbulentie. Fabrieken worden steeds slimmer. Van IoT-sensoren op machines tot real-time data-analyse in de cloud. Digitalisering biedt enorme kansen om productie te optimaliseren. (5) Veel bedrijven investeren in Industry 4.0-technologieën zoals digitale werkinstructies, MES/ERP-integratie en digital twins. De operations leader zal moeten navigeren tussen investeren in nieuwe systemen en het maximaal benutten van bestaande processen. Belangrijk is om digitalisering te zien als hulpmiddel. Dit vergroot inzicht, vereenvoudigt kennisdeling en maakt sneller bijsturen mogelijk.
Kunstmatige intelligentie doet zijn intrede op de fabrieksvloer. Of het nu gaat om voorspellend onderhoud, geautomatiseerde kwaliteitscontrole met machine vision of slimme planningstools, AI biedt nieuwe manieren om efficiënter en slimmer te werken. (6) In de Brainport wordt hier actief mee geëxperimenteerd. Op de Brainport Industries Campus lopen projecten waarbij AI wordt ingezet om kennis van ervaren technici vast te leggen en over te dragen aan nieuwe medewerkers. Zo kan AI helpen de expertise-kloof door vergrijzing te dichten. Een praktisch voorbeeld is software die operators realtime suggesties geeft voor optimale machine-instellingen, gebaseerd op duizenden eerdere metingen. Dit verhoogt de kwaliteit en verlaagt de afhankelijkheid van een paar key persons. Belangrijk om te beseffen is dat AI niet de mens vervangt, maar ondersteunt. De beste resultaten worden behaald wanneer teams leren samenwerken met AI-tools. Voor een operations leader is de uitdaging tweeledig: de juiste AI-toepassingen kiezen die waarde toevoegen en mensen meenemen in deze transitie.
Misschien wel de meest voelbare uitdaging in de Brainportregio is het vinden en houden van voldoende vakbekwame mensen. Het aantal openstaande technische vacatures overstijgt het aantal beschikbare mensen en dat tekort aan skills dreigt groei te remmen. Een operations leader merkt dit dagelijks. Het is moeilijk om productie-uitbreiding te realiseren als er geen operators, technici of teamleiders gevonden kunnen worden. Bovendien gaat veel kennis de deur uit wanneer ervaren mensen met pensioen gaan.
Hoe hiermee om te gaan? Bedrijven halen talent van heinde en verre, maar niet alleen aantrekken van talent telt; opleiden en behouden is minstens zo belangrijk. (7) Voor een leider vraagt dit ook een andere mindset: investeer in mensen, bied groeipaden en zorg voor een cultuur waarin talent wil blijven. Flexibiliteit in roosters, goede coaching en inzetten op diversiteit kunnen helpen om meer potentiële krachten aan te boren. Uiteindelijk vormen gemotiveerde, vakkundige medewerkers het hart van elke operationele organisatie.
Wat vraagt het leiderschap van morgen?
Gezien bovengenoemde ontwikkelingen is duidelijk dat een moderne operations leader in Brainport een breed palet aan skills nodig heeft, zoals digitaal en datagedreven werken. Een sterke operations leader begrijpt welke innovatieve productietechnologieën beschikbaar zijn en hoe data-analyse processen kan optimaliseren. Er is bereidheid om te investeren in digitale tools en beslissingen worden onderbouwd met data als leidraad.
De blik reikt verder dan de eigen fabriek. Er is inzicht in de volledige keten en een proactieve samenwerking met partners is vanzelfsprekend. Dat vraagt om transparantie, gezamenlijke planning bij verstoringen en het bouwen aan duurzame relaties waarin wederzijds vertrouwen centraal staat (2)(3)(4).
Hoewel technologie een steeds grotere rol speelt, blijft de mens cruciaal. Een effectieve operations leader weet teams te motiveren, stimuleert een cultuur van continu verbeteren en richt zich op het ontwikkelen van talent. Investeren in opleiding en training zorgt ervoor dat vakmensen zich kunnen blijven ontwikkelen (7).
In een regio als Brainport is verandering een constante factor. Nieuwe technologieën en productintroducties volgen elkaar in hoog tempo op. Wendbaarheid is daarom essentieel: snel kunnen schakelen bij gewijzigde omstandigheden en creatief zijn in het vinden van oplossingen.
Onderschat de impact van operations leadership niet in een hightech regio als Brainport. Moderne operations leaders vervullen een strategische rol in het succes van industriële organisaties. Zij zorgen ervoor dat innovaties schaalbaar en met hoge kwaliteit worden geproduceerd, zelfs onder druk van personeelsschaarste en kwetsbare toeleverketens.
Brainport biedt hiervoor een uniek ecosysteem. Operations leaders die actief gebruikmaken van dit netwerk via fieldlabs, platforms of samenwerking met kennisinstellingen, versterken niet alleen hun eigen organisatie, maar dragen bij aan het collectieve innovatievermogen van de regio.
Juist in een hightech omgeving als Brainport is operations leadership meer dan alleen uitvoering. Het is strategisch, verbindend en bepalend voor succes. Door te investeren in deze leiders, hun ontwikkeling en samenwerking, verankeren we de kracht die nodig is om Brainport Eindhoven te blijven positioneren als toonaangevende maak- en procesregio van de wereld.
Bronnen
(1) Brainport Eindhoven. (n.d) https://brainporteindhoven.com/int/discover-brainport-eindhoven/the-history-of-brainport-eindhoven
(2) Siouxtechnologies. (n.d) https://www.siouxtechnologies.com/en/about-sioux/news/asml-is-stronger-with-world-class-partners-in-the-region/#:~:text=Brainport%20is%20a%20global%20innovation,Sioux%20Technologies%20and%20Frencken%20Mechatronics
(3) VDL Group. (n.d) https://www.vdlgroep.com/nl#:~:text=Kracht%20door%20samenwerking,000%20medewerkers%20actief%20in%C2%A020%20landen
(4) Brainport Eindhoven. (n.d) https://brainporteindhoven.com/int/work/companies/nts/about-nts#:~:text=Materials%20and%20Surface%20Treatment%20Proper,and%20reliably%2C%20with%20high%20accuracy
(6) Brainport Industries Campus. (2024) https://www.brainportindustriescampus.com/brainport-industries-campus-zet-ai-in-om-maakindustrie-toekomstbestendig-te-maken/#:~:text=AI%20%26%20BIC%20De%20inzet,zonder%20zorgen%20kunnen%20blijven%20innoveren
(7) Innovation Origins. (2020) https://innovationorigins.com/nl/niet-alleen-aantrekken-van-talent-telt-in-maakindustrie/#:~:text=Talent%20aantrekken,naar%20de%20regio%20te%20halen